حتی ۵۰ هواپیما هم آتش جنگلهای هیرکانی را نمیخواباند | خسارت توسعه شهری بیش از آتش است
رویداد۲۴ | منیره چگینی: جنگلهای هیرکانی با قدمتی ۳۵ تا ۵۰ میلیون ساله و وسعتی حدود۳ میلیون هکتار، از سال ۲۰۱۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند. با وجود این ارزش بینظیر، بخشهایی از این میراث طبیعی از ۱۱ آبان تاکنون در محدوده روستای الیت چالوس دچار آتشسوزی گسترده شدهاند.
بر اساس آخرین برآوردها، حدود ۸۰ هکتار از این جنگلها تاکنون در آتش سوخته و آتشسوزی در بخشهایی از منطقه همچنان فعال است.
نیروهای منابع طبیعی اعلام کردهاند که برای مهار مؤثر آتش، دستکم ۹ فروند هلیکوپتر لازم است، اما این تجهیزات هنوز تأمین نشده است. فعالان محیط زیست با اشاره به این کمبودها تأکید میکنند که ارزش و جایگاه جنگلهای هیرکانی با امکانات موجود هیچ تناسبی ندارد.
حنیفرضا گلزار، فعال محیط زیست، با انتقاد از «تعلل ۲۰ روزه» مدیران گفته است هواپیمای ایلیوشین اعزامی هر بار باید برای بارگیری آب به مهرآباد بازگردد و همین موضوع اثر عملیات را کاهش میدهد. او خواستار درخواست کمک فوری بینالمللی شده است.
نظر کارشناسان: اهمیت مهار آتش و نقش تخریب انسانی
بیشتر بخوانید: فاجعه هیرکانی؛ میراث طبیعت قربانی ضعف مدیریت | دلواپسان آتشسوزی کالیفرنیا چرا سکوت کردند؟
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست، در گفتوگو با رویداد۲۴ با اشاره به شرایط توپوگرافیک منطقه می گوید: «در الیت، آتش در شیبهای نزدیک به ۹۰ درجه رخ داده و کاملاً طبیعی است که خاموش کردن آن بسیار دشوار باشد. حتی اگر ۵۰ هواپیما همزمان روی این آتش آبپاشی کنند، خاموشی قطعی آتش تضمینشده نیست، چون احتمال ادامه آن به صورت لکهای وجود دارد.»
او ادامه داد: در هربار پرواز هواپیما تنها ۲۰ متر مکعب از جنگل آب پاشی میشود، این پاشش در شرایطی که دود مانع پایین رفتن هواپیما میشود هم تأثیری ندارد و قبل از رسیدن به آتش در هوا تبخیر میشود، اما بارش طبیعی باران با شدت تاثیر بیشتری دارد.
کلانتری در ادامه تأکید کرده است: «ما درباره یک میلیون و۸۰۰ هزار هکتار جنگل باقیمانده هیرکانی حرف میزنیم، اما فراموش شده که در همین سالها بیش از یکمیلیون و ۳۰۰ هزار هکتار از جنگلهای هیرکانی در نتیجه توسعه شهری از بین رفته و کسی صدایش درنیامده است. آنچه بهدست انسان تخریب میشود معمولاً مورد توجه قرار نمیگیرد، اما آتشسوزی طبیعی همیشه بخشی از زندگی جنگل بوده و نمیتوان آن را مدیریت کرد. تخریب انسانی، اما خسارات بهمراتب بزرگتری بر جنگلها وارد کرده است.»
هشدار درباره نابودی میراث طبیعی
کاوه مدنی، کارشناس محیط زیست، نیز هشدار داده است: «ما میراثی طبیعی را از دست میدهیم که از تمدن ایرانی هم کهنتر است.»
برخی از اهالی منطقه نیز از تخریب گسترده گلایه کردهاند: «این ثروت ملی را سوزاندیم، بریدیم، فروختیم و ویلا ساختیم. طبیعت بخشنده است، اما تا کی؟»
در این بین، شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، اعلام کرده است که با کشور ترکیه برای اعزام دو هواپیما و یک بالگرد اطفای حریق توافق شده و احتمال کمک از روسیه نیز وجود دارد. «هواپیمای اعزامی تنها یک نوبت عملیات انجام داده است و بالگردها بهدلیل دود غلیظ قادر به پرواز نیستند. آتش در برخی مناطق مهار شده، اما به نقاط جدیدی گسترش یافته است. دود به جاده مرزنآباد رسیده و شرایط تنفسی ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است.»
در شرایطی که جنگلهای هیرکانی میلیونها سال پابرجا ماندهاند، امروز بخشهایی از این اکوسیستم بینظیر به دلیل کمبود امکانات، مدیریت ضعیف و فشارهای انسانی در معرض نابودی قرار گرفتهاند. در حالی که بخش قابل توجهی از جنگلها در دهههای اخیر زیر سایه توسعه شهری از بین رفته، آتشسوزی اخیر بار دیگر ضعف مزمن در مدیریت حفاظت از ارزشمندترین جنگلهای کشور را آشکار کرده است.
چه بلایی سر زیست بوم آوردی
چند هکتار جنگل رو نابود کردی
با گستاخی زبون باز کرده و از جایگاه یه دلسوز بی اختیار و ناآگاه سخنمی که
همه ی مسیولان تو ج. ا همین آن آره پررو و گستاخ و بی شرم هستند